تدبیر بهره وری:
پیتردارکرمی گوید:میتوان تقاضا کرد که انفجار بهرهوری، مهمترین پیشامد اجتماعی یکصد سال گذشته، و موضوعی است که باب تاریخ همانند نداشته است.
مقدمه:
ارائه دیدگاههای مختلف:
تاریخچه برخه وری:
از سده بیستم اقتصاددانان به سمت این واژه مشخص رسیدند:
< رابطه="" قابل="" سنجش="" بین="" تولید="" وعوامل="" آن=""> >
بهره وری چیست:
بهره وری برابر است حرف نسبت خروجی به سمت یکی از عوامل تولید.
در سال 1900 فردی بنام ارلی بهره وری را ارتباط بین ثمر و وسایل بکار رفته برای تولید این بازده عنوان کرد.
1950 سازمان همکاری اقتصادی اروپایی یا OEEC تعریف کاملتری از بهره وری به این بسط ارایه داد:
بهره وری خارج اقبال بازده به یکی از عوامل تولید است. بدین ترتیب می استطاعت از بهره وری سرمایه، بهره وری سرمایه گذاری، برخه وری مواد خام، بسته به این که بازده در ارتباط با سرمایه، سرمایه گذاری یا مواد خام و غیره مورد بررسی قرار گیرد نام برد.
دیوسیس 1955 : تغییراتی که میزان محصول حرف اثر منابع بکار رفته ایجاد می شود.
فابریکنت 1962 : همیشه نسبت بین ثمر و نهاده بهره وری است.
سومانت 1979 : نسبت بازده ملموس به نهاده های ملموس
آژانس بهره وری اروپا EUROPEAN PRODUCTIVITY AGENCY (EPA)
بهره وری را اینگونه تعریف می کند:
1. بهره وری درجه استفاده مؤثر از تمام یک از عوامل تولید است.
2. بهره وری در درجه اول یک دیدگاه فکری است که همواره سعی دارد آنچه که در حال اسم حاضر است بهبود بخشد.
بهره وری مبتنی حرف این عقیده است که آدم می تواند کارها و وظایفش را هر روز بهتر و با اخذ نتایج برتر از روز بیش به انجام رساند.
د-مرکز بهره وری ژاپن : (JPC)
هدف از تندرستی بهره وری عبارتست از به حداکثر رسانیدن استفاده از منابع نیروی انسانی، تسهیلات و غیره به طریقه علمی و حرف کاهش هزینه های تولید، گسترش بازارها، افزایش اشتغال و کوشش برای افزایش دستمزدهای واقعی و بهبود معیارهای زندگی آنگونه که به نفع کارکنان، مدیران و مصرف کنندگان باشد.
خلاصه ای از تاریخچه سازمانهای بهره وری باب جهان و اداره بهره وری آسیایی
استقرار سازمانهای مستقل مسئول مطالعات پیوسته با بهره وری از پایان تذکره بین المللی دوم، نخست دراروپا و سپس در آسیا، آغاز شد. باب اروپا این جنبش با تأسیس آژانس بهره وری اروپایی شروع شد و درآسیا نیز با تأسیس «سازمان بهره وری آسیائی». ژاپن در واحد زمان ( 1955 مرکز برخه وری خود را به وجود آورد و در هند شورای ملی بهره وری درسال 1958 برپا شد. متعاقباً بسیاری دیگر از کشورهای آسیایی نیز به همین ترتیب مراکز برخه وری خود را طی پانزده سال پیش برپا کردند.
در سال 1995” مرکز بهره وری ژاپن “(JPC) به عنوان هسته مرکزی حرکت بهرهوری باب بهر خصوصی در ژاپن با این شعار تأسیس شد: دیدگاه بنیادین بهره وری شامل احترام به مردم به منظور ترویج و پیشبرد رفاه انسانی خواهد بود .
هنگام ابتدا جنبش بهره وری در واحد زمان ( 1955 در ژاپن به منظور تبلور اندیشه ها واهـــداف – و بـه عنوان پایه ای برای پیشبرد ثانیه – سه اصل برای آن،به عنوان یک دستور و معیار رفتاری، بنیانگذاری شد. این سه اصل عبارتند است از:
الف- بهبود بهره وری، در نهایت سبب افزایش امکان اشتغال می شود. باب دوران انتقالی، برای کنترل سطح بیکاری و تقلیل آن به پائین ترین حد ممکن، کارگران مازاد به سایر بخشها انتقال داده خواهند شد.
ب- مدیریت و کارکنان، روشهای عملی بهبود بهره وری را موردمطالعه قرار خواهند انصاف ودر این زمینه به سمت بحث و مذاکره خواهند پرداخت .
ج-نتایج بازده ازبهبود بهره وری منتشر و توزیع خواهد شد و همگان ازآن منتفع خواهند گردید .
طی حدود 40 سالی که از آغاز نهضت بهره وری در ژاپن می گذرد سه اساس مذکور پیوسته به عنوان یک دستورالعمل مورد استفاده قرار گرفته و تلاش ژاپن بر آن است که سه اصل مزبور را درزمان حاضر و آینده نیزسرلوحه کار خود قرار دهد .
همچنان که جنبش برخه وری ژاپن به خوبی امتداد می یافت، ایجاد و تأسیس سازمانی مشابه«آژانس بهره وری اروپا » (EPA) قویاً مورد نیاز حیات حرف تلاشهای مردم آسیا را در جهت ارتقاء کارایی متحد سازد .
باب سالهای 1959 و 1960، مرکز برخه وری ژاپن (JPC) ابتکار سازماندهی کنفرانسهای بین المللی را در زمینه برخه وری در توکیو و مانیل حرف عهده گرفت و بدین گونه زمینه ایجاد یک سازمان جهانی فراهم شد . در آوریل 1961، نمایندگان هشت کشور آسیایی در مانیل بازدید کردند و به غرض تأسیس« سازمان بهره وری آسیائی » (APO) جهت افزایش بهره وری باب آسیا ، از طریق همکاریهای مشترک،به توافق رسیدند. هشت کشور مزبور عبارت بودند از: کره – جمهوری چین – فیلیپین – تایلند – هند – پاکستان – نپال و ژاپن . از آن زمان به بعد (APO و JPC اداره بهره وری آسیایی و مرکز برخه وری ژاپن) متفقاً و صمیمانه به منظور ارتقاء بهره وری و بهبود سطح زندگی مردم در این بخش از جهان همکاری داشتهاند .
امروزه اندازه کشورهای عضو APO به 16 رسیده که عبارتند از: بنگلادش – جمهوری چین – فی جی- هنگ گنگ – هند- اندونزی- ایران- ژاپن – جمهوری کره – مالزی – نپال- پاکستان –فیلیپین – سنگاپور – سریلانکا- تایلند.
این کشورها همه دارای سازمان ملی بهره وری می باشندو «سازمان ملی بهره وری ایران » نیز در سال 1370 تشکیل شد و فعالیتهای مفیدی را ابتدا نموده است .
سازمانهای بهره وری متعددی در کشورهای صنعتی دنیا حرف APO همکاری دارند و روال همکاری آنها به چهره عضویت، اجرای طرحهای آموزشی مشترک ، تبادل اطلاعات، اعزام و تبادل کارشناس و کمکهای مالی در طرحهاست .
علاوه بر سازمان برخه وری آسیایی (APO) و مرکز بهره وری ژاپن(JPC) امروزه مؤسسات جهانی مختلفی باب سطح دنیا فعالیت می کنند و جنبش بهره وری را دنبال می نمایند، نظیر :
ESCAP–ADB-UNEP-OEEC-UNDP- UNICO-ILO-FAOوغیره.
این سازمانها با یکدیگر نیز از طریق اجرای طرحهای مشترک یا همکاری در طرحها و تبادل اطلاعات همکاری دارند .به طوری که امروزه باب کشورهای جوراجور دنیا با آگاهی بر اهمیت بهره وری، جنبشهای افزایش و بهبود بهره وری و ایجاد سازمانهای ملی بهره وری نضج گرفته است و روز به روز توسعه و رونق بیشتری می یابد .
تحلیل اندیشه بهره وری:
زمان تقریبی آغاز رویکرد جامع در سطح بین الملل به سمت مقوله بهره وری را باده توان پس از پایان جنگ جهانی دوم دانست . جریان چهره به توسعه و گسترش دانش و اندیشه بهره وری را در عرصه بین الملل می توان به حداقل سه رده گوناگون تقسیم کرد.
به طور کلی در دوره اول می توان موارد و دلایل پایین را از جمله موردها موثر در زمینه توجه بیشتر به مقوله بهره وری دانست:
می توان اینگونه لحاظ کرد که نوشته و منشا شکل گیری نگرش بهره ورانه به مقوله تولید در ایالات متحده آمریکا روی داده است
به سمت طور کلی در دوره اول با پیاده سازی طرحهای ایالات متحده برای بازسازی آلمان و ژاپن و از سوی دیگر سفر های دانشمندانی برایاینکه دکتر دمینگ به ژاپن و شرکت در کنفرانسهایی به محوریت موضوع بهره وری و در نهایت طرح مدل مدیریت کیفیت فراگیری با نام خودش بهره وری از مدل آسان و آغازین ستاده ÷ نهادهکه بر اصل راهبردی تولید بیشتر با منابع فعلی تاکید داشت ، خارج شده و به حوزه های جدیدی و یا بر اساس تقسیم بندیهای ما به دوره دوم وارد گردید: بدین ترتیب می توان دلایل و ویژگی های اصلی آغاز این دوره از نگرش به بهره وری را در موارد زیر جستجو کرد:
1. رقابتی صیرورت تمام چه بیشتر بازارها
2. طرح مسائل جدید در صفت بهره وری
3. ورود ارض های الوان به حوزه تولید و بدین ترتیب سوق یافتن تولید کنندگان از تولید انبوه صرف به تولید انبوه با کیفیت
با گذشت زمان بازار های انحصاری آمریکایی حرف خطوط پدیدآوری انبوه که اقدام به تولید کالاها به تعداد زیاد و قیمت پایین در یک بازار انحصاری می نمودند، از سوی شرکتهای نو پا اما هدفمند ژاپنی به چالش کشیده شدند. همایشها و سمینارهای دهه پنجاه و شصت میلادی و آرزو و علاقه ذاتی ژاپنی ها به سمت پیشرفت باعث آن گردید تا سیاستهای گسترش دانش بهره وری در این ارض خیلی زود به عنوان فرهنگ و رفتار غالب در صنایع ژاپن تبدیل گردد. این باب حالی بود که ژاپنی ها در فرایند صنعتی شدن ابداً فرهنگ بومی خود را نادیده نگرفتند و همواره به یک الگوی توسعه پایدار بر پایه و اساس فرهنگ بومی خود تاکید می کردند و بدین سان در ادامه حتی توانستند با الهام گیری از برخی از آموزه های دینی و اجتماعی خود مدلهای تندرستی مستمری چون کایزن را ابداع و به بهازا بهازا جهان گسترش دهند.
بهر سوم باب دگردیسی دانش بهره وری را می توان دوران حکومت مقتدرانه بهره وری و مدلهای جامع و فراگیر بهره وری بر ذهن مدیران و عملکرد شرکتها دانست. در این دوره از بهره وری به آغاز یکی از اساس ها و زیر بناهای توسعه در سیاستها و برنامه های کلان عنوان می شود و از حاشیه به متن می آید. طرفداران پرتره اصلی ارقام بالای تولیدهای آمیخته ملی در اقتصادهای مطرح جهان عامل برخه وری را ابزاری مناسب باب هم افزایی سیاستهای خود یافتند. بدین ترتیب که توانستند بدون اضطراب جهت صفت منابع اخیر که به خواهشگر تحولات سیاسی و اجتماعی گسترده در سطح جهان با چالشهای جدیدی مواجهه شده بود ، با به کارگیری سیاستهای بهره ورانه و به بهازا افزایش لجام گسیخته عرضه منابع هدف خویش یعنی افزایش تولید را جامع عمل بپوشانند. از سوی دیگر بهره وری راه خود را از نگرش صرف به تولید به دیگر بخشهای سازمان از جمله منبعها اولیه ، نیروی انسانی ، تکنولوژی و بازاریابی و حتی رشته های دیگر فعالیتهای اقتصادی چون خدمتها هم گشود.
از دلایل حقیقی در این استحاله نگرش را می توان در دلایل زیر جستجو کرد :
1. توجه افزونتر به سمت منابع بلند مدت به جای کوتاه مدت
2. تدقیق بیشتر به سمت بازار های داخلی تا خارجی
3. مرکزیت بر نگرش و اقدامات استراتژیک به جای نگرش عملیاتی و محدود
4. تدقیق بیشتر به سمت رضایت مشتریان
5. توجه بیشتر به تدبیر تام بهره وری تا تاکید صرف به بهبود کیفیت
بهره وری ابزاری است که امروزه به سمت آن به عنوان سلاحی قدرتمند و خیر عزب به عنوان روشی برای افزایش تولید نگریسته می شود . امروزه باب سراسر جهان کارشناسان اعتقاد دارند که برخه وری بهترین وسیله است برای احراز به اهداف از پیش تعیین شده و این گونه است که در 15 ساله اخیر افزایش بهره وری در جهان 45 برابر شده است. باید توجه داشت که در برنامه چهارم توسعه ایران اینگونه برنامه ریزی شده است که 30درصد از رویش اقتصادی باب طی سالهای اجرای برنامه به واسطه افزایش بهره وری صورت گیرد.
سه خصوصیت اساسی نگرشی‘ برای بهره ور بودن عبارتند از:(تحلیل انیشه بهره وری):
جلوه های برخه وری:
کارایی (Efficiency):
نسبت بازده واقعی به ید آمده به سمت بازدهی استاندارد و تعیین شده (مورد انتظار) کارایی یا راندمان است، یا در واقع نسبت مقدار کاری که انجام می شود به مقدار کاری که باید انجام شود.
نکته بسیار مهم آن است که طبق قوانین فیزیکی در ماشین ( سیستمهای
بسته و مکانیکی)، کارایی و راندمان که خارج قسمت ظرفیت فعلی به
ظرفیت اسمی می باشد، تقریباً هرگز به سمت یک نمی رسد و همواره کوچکتر از
یک است، لیکن درمورد انســان (سیستم باز) بر اثر انگیزش و رهبری
صحیح می تواند از یک بزرگتر شود.
اثر بخشی (Effectiveness):
اثر بخشی، عبارت از درجه و میزان نیل به اهداف تعیین شده است. به بیان دیگر ایز بخشی نشان می دهد که حرف چه میزان از تلاشهای انجام شده نتایج مورد نظر حاصل شده است. در حالی که نحوه استفاده و برخه برداری از منابع برای نیل به نتایج مربوط به کارایی می شود. باب واقع اثر بخشی مرتبط با عملکرد وفراهم آوردن رضایت انسان از تلاشهای اجرا شده، و کارایی مرتبط با بهره برداری صحیح از منابع است. بنابراین کارایی جنبه کمی دارد ، ولی اثر بخشی جهت کیفی داراست.
لازم است تدقیق شود که کارایی و اثر بخشی لزوماً هم سو نیستند، وپا به پای هم حرکت نمی کنند.
باب نهایت ،بهره وری را می توان به سمت صورت زیر تعریف کرد:
بهره وری = اثر بخشی + کارایی
برخه وری= اجرای کارهای درست + اجرای راست کارها
استراتژی های بهره وری:
از واژه استراتژی بطورکلی پنج مفهوم که به پنج P مشهورهستند برداشت می شود:
موضعPositio