ابوریحان محمد بن احمد بیرونی (زادهٔ ۱۴ شهریور ۳۵۲، کاث، خوارزم - درگذشتهٔ ۲۲ آذر ۴۲۷، غزنین)، حبر ارجمند و ریاضیدان، اخترشناس ، تقویمشناس، انسانشناس، هندشناس و تاریخنگار بزرگ آریایی [۱][۲][۳][۴] سده چهارم و پنجم هجری است. بیرونی را بزرگترین دانشمند مسلمان و یکی از بزرگترین دانشمندان ایرانی و تمام اعصار میدانند. [۵] همینطور او را پدر علم انسانشناسی و هندشناسی میدانند. [۶]
خاستنگاه
بیرونی در ۱۴ شهریور ۳۵۲ خورشیدی (۲۹ ذیقعده ۳۶۲ قمری جلو ۵ سپتامبر ۹۷۳ میلادی) در خوارزم که در ارض سامانیان بود به دنیا آمد، و زادگاه او که در آن زمان روستای کوچکی بود، «بیرون» آوازه داشت. مرگش در غزنه در اوان انقلاب سلجوقیان و امارت خوشبخت بن محمود غزنوی بودهاست و برخی درگذشت او را باب ۲۲ آذر ۴۲۷ شمسی ( ۲۷ جمادیالثانی ۴۴۰ صلصل برابر ۱۳ دسامبر ۱۰۴۸ میلادی) میدانند.
تألیفات برونی به سمت زبان عربی، یعنی زبان علمی و همهکسفهم عالم اسلام بودهاست، مگر التفهیم که آن را به فارسی کرد مر ریحانه دختر حسین خوارزمی را که اسم ٔ کتابی در نجوم بود. بیرونی خویش التفهیم را به عربی برگردان کرد