مسجد احمد ابن طولون

خرید این محصول

» :: مسجد احمد ابن طولون

مسجد احمد ابن طولون این مطلب را ابرام   باده آهسته ) معماری 000 ویژگی های معماری :

مسجد از نظر معماری طرحی بسیار ساده دارد . بناگر شامل یک ساحت مربع به ابعاد تقریبی 92 واحد طول است که از 3 سو رواقی حرف 13 چشمه طاق در 2 ردیف ، و از سوی قبله(جنوب شرقی )رواقی با 17 چشمه طاق باب 5 خط را در بر می گیرد . با احتساب عرض ایوان ها مجموع بنا و ساحت مستطیلی است که به ابعاد 26/122 و 33/140 متر . در بنای مسجد به سمت به‌ازا ستون از جرز بهره گرفته اند . کلیه دیوار ها ، جرز ها و چشمه ها ی شبستان ها یکسره از آجر سرخ رنگ به اندازها های 5/4 در  5/8 تا 8 در 18 حرف 19 سانتی متر در ملاطی ضخیم  چیده شده و یک بستر گچ پیچیده آنها راپوشانیده است .

اسم ها از سنخ نوک تیز (شکسته) است و پایه های حمال آن را جرز های مکعب مستطیل ستبر به ابعاد 46/2 در 27/1 متر تشکیل باده دهد که به فاصله 60/4 متر از یکدیگر قرار دارند . الگو پیشین این سنخ جرز ها در مساجد المتوکل و ابودلف در سامره نیز دیده میشود

( شاید بتوان به سمت حدیث بلوی را در مورد نیاز به 300 ستون برای ساختن مسجدها مورد نظر احمد بن طولون و پیشنهاد معمار مصرانی صانع مسجد برلی ساختن بنایی مه به بجز 2 ستون سمت کعبه (محراب ) به ستون دیگری نیاز نداشته باشد توجیهی برای این آیین جدیدو ناشناخته در معماری مساجد پافشاری‌کننده دانست . نصفه تیرک های کاذب 4 نبش جرز ها را حرف آجر تراشیده اسم اند و طاق های روی آن کمی از پایه خود پیش تر آمده و در بالای تمام جرز به منظور استحکام ، روکوبی چوبی با اتصال دم چلچله ای نصب شده است .

تزئینات بناگر

باب معماری اسلامی تزئینات مسجدها از دو دیدگاه متفاوت به کار گرفته شده است  . در زیادترین آنها برای نشان دادن اهمیت و احضاریه توجه نماز گزاران به سمت محل مشخصی چون محراب ، عوامل تزئینی چشم گیری در آن به سمت کار گرفته اند و باب شماری کمتر معماران کوشیده اند تا به یاری نقش های یکسان و سازگار بناگر را از وحدت کامل برخودردار کنند که در مسجد ابن طولون چنین است گچ بری تنها عامل تزئینی  این بناگر به بهر های حقیقی بنا چون سر ستوان ها ، سطح زیرین طاق ها ، روزنه های نور گیر و پنجره ها غنایی ویژه بخشیده و در تارک ستون ها که به سمت سبک کرنتی است ، نقوش برگ کنگری متداول این سبک ،به برگ مو سبک سامره تغییر یافته است.

اسم های مسجد ابن طول ون انبوه عریض طراحی شده است . بنابراین سطح زیرین آن اساس مناسبی برای ارائه گچ بری است . 10 قطعه از این گچ بری ها به خوبی حفظ شده که طرح آنها حاوی ی ک کاست مرکزی پهن و دو حاشیه باریک با پرتره هندسی و گیاهی به سبک سامره است . یک نوار گچ ارضی شده نیز در هر دو روی چرخه طاق ها ابداع شده که ابتدا با زاویه قائمه به سوی طاق کناری معطوف می گردد و آن‌گاه باب امتداد یک خط افقی به آن می رسد . کتیبه کوفی اسمی مسجد به فاصله 20 سانتی متری در بالای این کاست به سمت عرض 30 سانتی متر بر روی چوب منبت کاری شده است . تخمین زده اند که این پیشانی افزون از تاخت کم طول داشته و در حدود یک شانزدهم از آیات قرآن کریم را شامل بوده است پنجره های حقیقت در جدار خارجی رواق ها شاهکاری از   هنر گچ بری است .

3 یا 4 قطعه از الگو های آغازین شبکه های آن باقی مانده که طرح بعضی از آنها حاوی حلقه های تقسیم شده به نیم و ربع دایره و کاملا مشابه طرح یکی از مشبک های مرمرین مسجد جامع دمشق است . دو الگو دیگر حاوی ترکیبی از پیچیدگی شش زاویه و مثلث های برابر الاضلاع است  جدار خارجی رواق ها 10 متر ارتفاع دارد و یک پیشانی حرف تزئینات کنگره ایا به سمت ارتفاع 3 متر بخش فوقانی آن را آراسته است . چنین باده نماید که استاد برآن بوده که دیوار های بلند را از عرض به دو بهر تقسیم کند . باب بخش زیرین 7 در در مستطیل شکل ساخته شده و در بخش زبرین 31 پنجره ابداع کرده   که پایه آنها حرف خط محور این انشعاب قرار دارد . این تقسیم جاذب یکنواختی دیوار های سا ده را از میان برده و یکی از پریچهر ترین عوامل بنا یعنی پنجره را پدید آورده است طرفین روزنه های نورگیر در پشت آغوش های دیوار خارجی صحن ، گل های کوکب 8 آکنده با گلبرگ های فرو ر فته گچ بری شده و ردیفی از همین گل ها به شکل یک جبین زیر رخ صفت ساخته اند .

بام :

سقف آغازین سجده‌گاه از تنه های ستبر نخل بوده که حرف تخته به شکل مربع مستطیل به سمت اندا زه ای 50 در 30 سانتی واحد طول غلاف شده و شاه تیر هایی را تشکیل می داده که به بعد 25/1 واحد طول ( از مرکز به مرکز ) رسم داشته است . رو و میان آنها را با قاب های چوبی تزئین کرده بوده اند . از سقف نخستین ، بهر کوچکی بازمانده بود که در تعمیرات اساسی مسجد روی خارجی آن به همان شیوه بازسازی شده است .

به اثنا تغییرات قید تنه از سرو های آسیای صغیر نیز به دست آمد که به عقیده کرسول («معماری 000 » بایست باب آغازین تعم یرات بنا به سمت پیشه گرفته شده باشد ، اما در مدیحه ای که سعید القاص در ستایش احمد بن طولون و سجده‌گاه ساخته او سروده ، به سمت کار برد   سرو کوهی  در بنای سجده‌گاه اشاره شده است . بنابرین افزون بر تنه نخل از سرو کوهی نیز  در ساختن سقف مسجد استفاده کرده بوده اند .

فواره :

در میانه  صحن مسجد بنایی با گنبد زرین و پادگانه های سوراخ‌سوراخ   که به تمام سو گشوده می شود ، ساخته بوده اند که بر پایه 10 ستون مرمر رسم داشته و 16 ستون مرمر دیگر آن را بسته باده کرده است . کف آن نیز پوشیده از سنگ مرمر بوده و باب زیر قبه یک سنگاب بزرگ مرمری به پهنا دهانه 4 ذرع که آب از فواره آن فوران می کرده ، قرار داشته است . بر پشت صفت آن  ایضاً گاهنما خورشیدی نصب کرده و دور بام را نرده ای از تیر ساج بلند بود ه اند . این فواره در جمادی الثانی در آتش بنزین . وجود تطهیر گاه در پس مسجد نشان می دهد که این فواره بیشتر برای جمال و یا وی ژه آشامیدن آب از بهر نمازگزاران بوده است .  

خرید این محصول